GIÁO ÁN ĐƯỜNG LỐI TU TẬP ĐẠO PHẬT 01 - BA GIAI ĐOẠN TU TẬP CỦA ĐẠO PHẬT

(00:02) Bây giờ bắt đầu chúng ta sẽ học, nhưng mà trước khi học cái giáo án này thì chúng ta niệm hồng danh Đức Phật, vì đây là con đường của Đức Phật đã vạch ra cho chúng ta đi.

Vậy xin quý thầy chắp tay lên đồng niệm “Nam Mô Bổn sư Thích Ca Mâu Ni Phật”:

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật!

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật!

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật!

Bây giờ Thầy đọc sơ lược cái Giáo Án Tu Tập của đạo Phật:

Một người có đủ duyên được đọc kinh sách của đạo Phật, thấy được chân lý của đạo rất thực tế và cụ thể, hướng dẫn con người tu tập thoát khỏi kiếp sống trầm luân, khổ đau bằng sức tự lực của chính mình, nhất là làm chủ được sự sống, chết theo ý muốn và còn chấm dứt được sự tái sanh luân hồi; vì thế, khi bắt đầu đến với đạo Phật để trở thành người đệ tử của Phật chân chính, quý vị phải từ bỏ sáu nghề nghiệp sanh sống.

Bây giờ Thầy sẽ giảng cái đoạn này cho quý thầy thấy rằng: Khi một người mà chưa biết Phật Pháp gì hết, thì có đủ một cái duyên nào đó, thì vị này được đọc một cuốn kinh Phật, như Thầy thường nghe các Phật tử có nói:

“Con từ hồi nào tới giờ chẳng biết Phật Pháp gì hết. Một hôm, con được một người bạn trao cho cuốn kinh Thủ Lăng Nghiêm. Rồi con đọc cuốn kinh Thủ Lăng Nghiêm, con thấy đạo Phật sao mà hay quá tuyệt, cho nên từ đó con hướng tâm đến đạo Phật, rồi con được đi nghe thuyết giảng hoặc là mua thêm những loại kinh sách cần thiết, con tham cứu và nghiên cứu, từ đó con rất thích thú đạo Phật!”

(02:38) Đó là những người có cái duyên may được đọc một cuốn kinh như kinh Thủ Lăng Nghiêm, kinh Kim Cang, kinh Pháp Hoa, như toàn bộ giáo lý A Hàm hoặc là kinh Nikaya, thì tất cả những người mà có duyên được đọc được kinh sách của Phật, thì người ta có cái tâm hướng đến đạo Phật. Nếu những người mà chưa có duyên được đọc kinh sách Phật thì họ chưa hiểu đạo Phật như thế nào.

Vì vậy mà giáo đầu vào cái sơ lược của giáo án này thì Thầy đã ghi nhận: Khi mà có đủ cái duyên thì chúng ta mới đến được với đạo Phật, mà không có đủ duyên thì chúng ta không có đọc kinh sách Phật cho nên chúng ta không có biết đạo Phật như thế nào.

Vì thế khi mà có đọc kinh sách Phật, thì thứ nhất là người mà muốn đi vào cái con đường chân chánh của đạo Phật thì người ta phải nghĩ đến cái đời người nó khổ, và làm sao mà thoát khỏi được cái cảnh khổ đó đó, mà bằng cái sức tự lực của mình. Nghĩa là thoát khỏi cái cảnh khổ của con người mà bằng cái sức tự lực của mình, chứ không phải là bằng cái tha lực của người khác.

Cho nên nhiều khi chúng ta đọc những kinh sách, nhưng mà có những loại kinh sách đọc đến chúng ta thấy phải nhờ cậy đến một cái tha lực để mà hỗ trợ cho chúng ta trên con đường mà để đến được sự cái giải thoát. Trái lại thì khi mà nghiên cứu, đọc nhiều kinh sách của Phật thì chúng ta thấy, hầu hết đạo Phật là đạo tự lực cứu chính mình chứ không phải là tha lực.

Một phần nhỏ, có những cái bản kinh nhỏ thì nói về tha lực thôi, nhưng chúng ta không nói đến, bởi vì, cái tha lực nó trợ giúp cho cái người mới tu, còn cái người mà tu lâu thì nó phải tự lực. Cho nên dù sao thì kinh sách tha lực nó rất ít ở trong cái kinh sách tự lực.

Vì vậy hôm nay khi mà chúng ta đến với đạo Phật thì Đức Phật dạy chúng ta, cái đầu tiên của chúng ta đó là phải bỏ sáu cái nghề nghiệp mà chúng ta đang sanh sống. Nghĩa là chúng ta bỏ tức là chúng ta đổi cái nghề, chúng ta làm cái nghề khác, không có nên làm sáu cái nghề này.

Vậy thì sáu cái nghề này là nghề gì mà Đức Phật phải nói: Khi mà đến với đạo Phật thì không nên hành những cái nghề này?

Có bản kinh thì Đức Phật nói có năm cái nghề không nên làm, nhưng mà Thầy thấy, sáu cái nghề này thì nó tạm đủ. Có chỗ thì Đức Phật có nói có cái nghề bán thuốc độc, thì không nên bán thuốc độc, nhưng Thầy thấy chỗ mà, có những cái bài kinh mà nói như vậy Thầy thấy cái vấn đề người tu theo đạo Phật thì chắc chắn là không ai bán thuốc độc!

(05:32) Cho nên Thầy chọn lấy sáu cái nghề, nó phù hợp với cái tâm từ bi của đạo Phật. Thì sáu cái nghề đó, Thầy sẽ đọc cho quý vị nghe:

1. Không làm nghề săn bắn

Nghĩa là cái người mà muốn đến với đạo Phật thì không được làm cái nghề săn bắn, như đi vào rừng săn bắn nai, hươu, khỉ hay hoặc chồn, cheo, hay chim chóc…​ thì không được làm cái nghề đó. Nghĩa là không có làm cái nghề săn bắn thú vật và chim muông.

2. Không được làm nghề chài lưới

Tức là không được làm cái nghề bắt cá, dù là đi câu, dù là đặt rọ, hay hoặc là chài lưới ở ngoài sông, ngoài biển, thì cái nghề đó, coi như là phải đổi cái nghề khác, không được làm cái nghề đó.

3. Không được làm nghề buôn thịt sống

Có một cái chỗ Phật nói có năm cái nghề, thì Đức Phật nói không được làm, không được buôn bán thịt chứ không nói thịt sống. Nhưng mà có chỗ thì nói thịt sống, có chỗ thì nói thịt chín, thì tất cả những chỗ này theo Thầy nghĩ rằng, có khi Đức Phật nói năm cái nghề mà nói không bán thịt thì trong đó có thịt sống và thịt chín, còn ở đây muốn ghi cho rõ ràng.

Thì vì bán thịt sống nó khác mà bán thịt chín nó khác, bởi vì thịt chín họ nấu thành thực phẩm, mà thịt sống thì nó còn để nguyên. Cho nên, khi một người mà đến với đạo Phật thì phải đổi cái nghề buôn bán thịt sống này. Rồi:

4. Không được làm nghề buôn bán thịt chín

Tức là nấu thành phở, cháo lòng, hủ tíu đó, đó là những cái thịt chín.

5. Không được làm nghề buôn bán rượu.

Không được làm nghề buôn bán rượu, vì bán rượu làm cho người ta nghiện ngập, say sưa, rồi người ta không còn cái trí thông minh cho nên họ có thể chửi mắng hàng xóm hay hoặc là làng xóm, hay hoặc là chửi vợ, mắng con, hay hoặc là tạo những cái cảnh bệnh tật, say sưa nằm ngoài đường, ngủ sương, ngủ tuyết. Do vì vậy đó mà Đức Phật cấm không có làm cái nghề bán rượu, vì mình bán rượu là đem đến cho chỗ say sưa cho người khác.

6. Không được làm nghề buôn bán người

Tức là mãi nô, bán nô lệ đó.

Thì trong cái thời Đức Phật chắc chắn là cái nghề này chắc có chứ không phải không, cho nên Đức Phật cũng có cấm mình không bán. Nhưng chúng ta thấy, cái nghề buôn bán người nó có nhiều mặt, thí dụ như người ta thấy, những người đi bán thân để mà nuôi sống hàng ngày, thì cũng là bán người đó.

Tất cả những cái nghề nghiệp đó như vậy thì theo Thầy nghĩ rằng, khi mà đến với đạo Phật thì chúng ta phải thanh tịnh thân tâm của mình chứ không nên làm những cái nghề đó mà buôn bán thân người như vậy, bán nô lệ, rồi bán cái chuyện mãi dâm đó, không nên làm những cái nghề đó.

Cho nên tất cả những cái nghề đó thì chúng ta đổi qua những cái nghề khác mà làm, vì vậy nó có cái thanh tịnh, trong sạch hơn.

(08:42) Thì cái phần sáu cái nghề này, thì trong cái giáo án Thầy có ghi chú thêm cái phần này để cho chúng ta thấy rõ cái chỗ bán thịt chín để chúng ta thấy chỗ mà Đức Phật, trong cái bài kinh Jivaka thì Đức Phật có nói đến cái đoạn này mà Thầy thấy rất là sâu sắc.

Trong kinh Đức Phật dạy:

“Khi thọ dụng thực phẩm động vật phải không thấy, không nghe, không nghi…​”

Nghĩa là Đức Phật nói: Khi một tu sĩ - một người mà ăn thịt động vật, thì cái thịt động vật đó phải “không thấy, không nghe và không nghi”.

“…​ mà tâm còn phải dùng lòng từ bi biến mãn khắp mười phương đối với tất cả chúng sanh.”

Nghĩa là lúc bấy giờ ăn một cái thực phẩm nào đó thì tâm của chúng ta phải có cái sự thương yêu đối với chúng sanh khắp cùng trong mười phương.

Thì quý thầy nghĩ, khi mà chúng ta ăn một cái miếng ăn, cái miếng ăn của chúng ta nếu mà có một cái sự đau khổ trong đó thì có cái từ bi ở đâu mà biến mãn khắp mười phương được?

Cho nên cái ý này rất là tuyệt vời, ở trong cái ăn chay mà trên cái sự ăn chay nữa! Ăn chay, ăn trong cái miếng ăn của chúng ta nó phải có cái tâm từ bi.

Vậy thì, trong cái món ăn, cái thực phẩm của chúng ta ăn nó không có thịt động vật ở trong đó, nó toàn là hoa quả, trái cây hay hoặc là những cái món ăn mà không có sự đau khổ trong đó, nhưng chúng ta vẫn phải biến mãn cái tâm từ bi của chúng ta đối với tất cả những người mà làm ra cái của cải đó, chớ không riêng gì cái thực phẩm của động vật.

(10:24) Đó thì, hôm nay giải thích cái chỗ này chúng ta mới thấy cái ý nghĩa của đạo Phật rất là tuyệt vời. Khi chúng ta ăn miếng ăn là chúng ta đã nghĩ đến cái công lao của người đàn na thí chủ trước tiên, mặc dù là món ăn đó là món ăn chay, không có sự giết hại chúng sanh.

Còn cái món ăn đó mà có sự giết hại chúng sanh thì nó nằm ở trong ba cái điều kiện mà Phật đã đặt: “không thấy, không nghe và không nghi”.

Cho nên, bắt đầu mà đi vào trong con đường của đạo Phật thì chúng ta thấy, không được làm sáu cái nghề, thì chúng ta thấy quả là chúng ta muốn đến với đạo Phật là chúng ta phải từ giã những cái nghề mà gọi là không phải là Chánh Nghiệp, nó thuộc về tà nghiệp cho nên nó có sự đau khổ ở trong đó, nó có sự chết chóc, nó có sự giết hại.

Mà cái giới luật của Phật thì quý thầy thấy, cái giới thứ nhất là không sát sanh, không giết hại chúng sanh, không vui theo với người mà giết hại.

Cho nên ở đây, chúng ta phải thực hiện cái tâm từ bi mà Đức Phật đã ghi nhận ở trong cái chỗ này. Vì vậy khi mà muốn đến với đạo Phật thì chúng ta phải đến với, thực hiện với lòng từ bi của mình, là từ giã không làm sáu cái nghề mà Thầy đã kể ở trên.

(11:36) Đây là giai đoạn thứ nhất ở trong bước đường tu tập.

Nghĩa là cái người muốn tu tập theo đạo Phật, muốn hướng đến với đạo Phật, thì chúng ta phải từ giã sáu cái nghề, phải đổi sáu cái nghề đó, không còn hành sáu cái nghề đó nữa. Thì như vậy là chúng ta phải có một sự suy tư rất kỹ.

Nhiều khi chúng ta làm cái nghề đó mà chúng ta không thấy rằng trong cái nghề đó tạo nên cái sự đau khổ, rồi nuôi cái thân của chúng ta, như ở trong Bát Chánh Đạo thì như quý thầy đã thấy, nuôi cái Chánh Mạng của chúng ta bằng những cái đau khổ.

Mặc dù là chúng ta ăn chay, chúng ta không ăn thịt chúng sanh, ăn thịt động vật, nhưng chúng ta làm cái nghề nó không tốt, chúng ta vẫn nuôi cái thân mạng của mình nó chưa phải là chân chánh đâu, không phải là Chánh Mạng đâu.

Cũng như bây giờ, chúng ta làm cái nghề ăn trộm đi, chúng ta lấy của của người ta, rồi chúng ta mới bán cái của đó đi, chúng ta lấy tiền đi, rồi chúng ta mới đem về mua gạo, mua thóc, mua thực phẩm rồi chúng ta sống. Thì như vậy là chúng ta lấy từ cái chỗ tham lam, trộm cắp đó đó, mà đem lại bằng cái thực phẩm để mà nuôi thân mình thì như vậy mình có nuôi Chánh Mạng mình không? Đó là tà mạng chứ không phải Chánh Mạng!

Vì thế mà khi đến với đạo Phật thì chúng ta phải nuôi thân mình bằng những cái nghề chân chính, bằng cái hành động chân chính chứ không phải bằng cái hành động không chân chính được.

Đó là cái giai đoạn thứ nhất của bước đường tu tập theo đạo Phật. Nó chưa phải là cái người xuất gia, mà đây là cái người cư sĩ muốn đến với đạo Phật, muốn hiểu với đạo Phật bằng một cái tự lực cứu mình như ở trên mà Thầy đã nói, thì bây giờ chúng ta phải chuyển những cái nghề nghiệp cho lương thiện, cái nghề cho chân chánh - Chánh Nghiệp, chớ không nên ở trong những cái tà nghiệp, ở trong cái nghề nghiệp mà có sự đau khổ, có sự chết chóc ở trong đó, thì đạo Phật không chấp nhận cho những người đó trở thành những người đệ tử của mình.

(14:00) Mặc dù Đức Phật không nói ra điều này, nhưng những người mà còn hành cái nghề đó mà không có thực hiện được, thì dù có đi theo con đường của Phật, đi tu đến cái mức thiền định nào đi nữa, thì vẫn xem cái người này vẫn là tu theo cái đường lối thiền của ngoại đạo, của tà đạo, của tôn giáo của ngoại đạo chứ không phải là của chính đạo Phật.

Vì cái cơ bản bắt đầu nó phải thực hiện từ cái tâm từ bi, mà sáu cái nghề này chúng ta thấy, từ cái chiếc áo cư sĩ phải hành nghề mà sống, thế mà chúng ta hành nghề không lương thiện!

Không lương thiện ở đây có nghĩa là hành nghề giết hại làm đau khổ chúng sanh, đem đến những tai họa cho chúng sanh.

Thí dụ như cái nghề bán rượu là cái nghề có thể đem lại cái tai họa, cái sự đau khổ cho người khác. Khi một người say rượu, họ không có từ một cái gì mà họ không làm. Cho nên cái nghề này không được làm, và sáu cái nghề này, chúng ta thấy rõ ràng là cái người theo đạo Phật thì không nên làm.

Đó là cái giai đoạn thứ nhất, mà chúng ta muốn bước chân vào đạo Phật thì chúng ta phải từ giã những cái nghề này.

Bởi vì cái giáo án của Phật nó phải đi từ chỗ mà chúng ta làm được. Cũng như bây giờ chúng ta đang làm cái nghề chài lưới, mà chúng ta thấy rằng mình muốn hướng đến con đường của đạo Phật thì mình phải thay đổi cái nghề đi bắt cá này đi, bằng cách là chúng ta đổi cái nghề đó ra cái nghề thợ mộc. Được không? Được!

Còn bây giờ cái người đó họ đang buôn bán thịt nè, thì bây giờ họ đổi cái nghề đó, họ đi buôn bán hoa quả được không? Được! Họ buôn bán hàng vải được, có sao đâu?

Đức Phật đâu có cấm họ làm cái nghề để mà họ sống, nhưng mà cái nghề nó không có phải là cái nghề đau khổ, cái nghề tạo nên những cái sự đau khổ cho chúng sanh. Mà cái sự đau khổ cho chúng sanh tức là mình tạo nên cái nghiệp ác, do đó thì mình cũng phải thọ lấy những cái đau khổ đó.

Cho nên vừa tránh đau khổ cho chúng sanh mà cũng vừa tránh sự đau khổ cho chính bản thân của mình, vì vậy ngay từ cái bước đầu, cái phương pháp tu tập đầu tiên tức là cái phương pháp đổi nghề.

Các thầy có thấy cái chuyện đó dễ làm không? Đâu có khó làm! Mình thấy cái nghề nghiệp đó không làm được thì mình chuyển qua cái nghề khác, thì cái chuyện đó quá dễ rồi, đâu có gì mà phải khó!

(16:19) Cho nên đạo Phật nó thực tế và cụ thể. Chớ không phải chúng ta chỉ vô chùa rồi tụng kinh, niệm Phật, rồi hằng ngày ngồi thiền, niệm chú đó là tu đâu, chính chúng ta đổi nghề là chúng ta đã tu rồi đó! Cái hành động đó là hành động tu.

Cũng như mấy ngày hôm nay, quý thầy đến đây, quý thầy thấy nè: chúng ta từ đến cái giờ ăn của chúng ta đó, mà chúng ta đứng tuần tự để rồi chúng ta chào nhau, rồi tuần tự chúng ta đi lần lượt, mỗi người đều đến cái xô cơm để mà khất thực từng bát cơm của chúng ta để đến giờ chúng ta ăn cơm.

Trong cái thời gian đó có thể ba mươi phút hoặc một giờ, nhưng chúng ta sẽ thấy rằng, chúng ta tu hành được những gì? Chúng ta sẽ tu được hạnh nhẫn nhục.

Nếu một người mà ở ngoài đời, họ bước lên mâm cơm là họ lo họ ăn rồi chứ họ đâu có nghĩ rằng họ đứng như vậy được! Còn chúng ta thì vẫn thản nhiên trước những cái sự, trong khi chúng ta ăn ngày có một bữa mà giờ đó chúng ta vẫn thản nhiên đứng một cách rất là tự tại. Chúng ta lần lượt chứ không tranh giành nhau.

Thì ở ngoài đời, khi mà một số người đông đảo như vậy, thì trước cái ăn, trước cái mặc của họ, họ giành giật, họ chen lấn nhau. Như bây giờ chúng ta đi lên xe chúng ta cũng vẫn chen lấn với nhau bằng cách này, bằng cách khác.

Cho nên chúng ta tu tập, ngay từ những cái điều kiện mà chúng ta tập như vậy đó là chúng ta đã tu tập theo đạo Phật rồi đó.

Qua những cái hành động ở đây mà chúng ta tu tập, chúng ta thấy rất rõ, vừa tập được nhẫn nhục, vừa tập được cái sự tuần tự của cái hành động của chúng ta, trước cái giờ ăn của chúng ta mà chúng ta không có gì vội vàng. Còn không, tâm của chúng ta lúc nào cũng có cái sự vội vàng đó.

Ra bến xe mà thấy cái xe đến thì chúng ta ào ào giành nhau mà chạy lên. Không lẽ cái xe đó nó bỏ chúng ta sao mà chúng ta lật đật vậy? Tuần tự mà chúng ta đến chớ. Nó rước chúng ta thì nó có ăn tiền chớ nó đâu phải cho chúng ta, thế mà tại sao chúng ta lại lật đật lên trước, chen với nhau! Như vậy là chúng ta chưa có cái kiên nhẫn của một người tu tập.

Cho nên ở đây, chúng ta từng tập luyện như vậy, gọi là trên cái bước đường tu tập của chúng ta để làm cho chúng ta có những cái sức kiên nhẫn của nó.

Thì cái việc làm đầu tiên của cái giáo án này, cái bài học đầu tiên để tu tập thì chúng ta phải nhớ rõ ràng là chúng ta thay đổi cái nghề nghiệp, làm cho cái nghề nghiệp chúng ta nó được trong sạch, được thanh tịnh, không có đau khổ, không có chết chóc trong đó. Đó là cái bước đường tu tập đầu tiên.

(18:26) Khi đã thay đổi nghề nghiệp ác bằng những nghề nghiệp lương thiện, quý vị phải đặt trọn niềm tin ở Đức Phật, ở pháp của Đức Phật, ở chư Thánh Tăng đệ tử của Đức Phật và ở giới luật của Đức Phật.

Nghĩa là đến cái giai đoạn thứ hai này, nếu mà chúng ta không tin đạo Phật, không tin Phật thì làm sao mà chúng ta thay đổi cái nghề nghiệp? Do đó chúng ta đã có tin. Nhưng niềm tin đó nó chưa sâu, vì vậy, chúng ta phải tin ở Phật như thế nào? Ở pháp của Phật như thế nào? Ở chư Thánh Tăng như thế nào? Và ở giới luật của Phật như thế nào?

Muốn niềm tin đó được bền bỉ và lâu dài thì kết quả giải thoát ở thân, tâm phải được thành tựu cụ thể trong mỗi bước tu tập, mỗi pháp môn tu tập.

Nghĩa là, cái bước đầu tiên mà chúng ta đổi nghề nghiệp thì chúng ta thấy được tâm hồn chúng ta giải thoát chỗ nào? Nếu thấy được giải thoát thì chúng ta mới có tin ở Phật được, mới có tin ở pháp của Phật, mới có tin ở các vị đệ tử Phật, mới có tin ở giới luật của Phật được.

Bởi vì khi đổi nghề nghiệp thì bàn tay chúng ta không còn vấy máu nữa. Khi đổi nghề nghiệp chúng ta không còn thấy sự lăn lộn đau khổ của chúng sanh nữa. Và khi đổi nghề nghiệp chúng ta không thấy có những người say rượu ở ngoài đường chửi vợ, mắng con hoặc là chửi làng, chửi xóm.

Khi đổi nghề nghiệp thì chúng ta thấy tâm của chúng ta thanh thản và từ đó chúng ta biết thương yêu mọi người hơn, biết thương yêu chúng sanh hơn.

Do cái chỗ mà chúng ta thấy cái giai đoạn đầu tiên mà chúng ta tu tập đổi nghề nghiệp, chúng ta đã thấy được cái tâm hồn của chúng ta sau một thời gian thay nghề, đổi nghiệp, thì chúng ta vẫn thấy cái cuộc sống mình vẫn bình thường, không đến đỗi mà sa sút, và đồng thời còn có thể thấy càng ngày càng phát triển hơn nữa.

Không phải như hồi còn đi chài lưới, đi bắt cá, nhiều khi, khi còn làm cái nghề chài lưới ở ngoài sông, ngoài biển, thì trong gia đình khi thấy trận bão hay mưa gió là lo lắng cho người thân của mình đang làm những cái nghề không biết chết nay, chết mai!

(21:29) Do cái sự đau khổ, do cái sự lo lắng của người thân của mình đó, cho nên chúng ta xét thấy, từ cái ngày đổi nghề, gia đình không còn khổ đau nữa. Mỗi lần đi biển mà thấy trời chuyển mưa, giông bão thì người trong gia đình: “Kể như người thân của mình mất mạng ở dưới biển!” Đó là cái nỗi khổ tâm nhất của những người mà làm nghề giết hại chúng sanh.

Vì cái sự tu tập của cái giai đoạn đầu tiên, mà cái người mà chịu nghiệm xét thấy, thì khi mà đổi nghề, chúng ta thấy nó có những cái điều kiện may mắn đến cho chúng ta nhiều hơn, vì đó là thiện pháp.

Còn khi sống ở trong những cái nghề như vậy, ác pháp như vậy, thì cái người đó có nhiều cái sự kiện xảy ra cho gia đình của họ mà họ không để ý. Nhưng mà khi bước đến đạo Phật mà đổi nghề, thì họ thấy có những cái gì thanh thản hơn, có những cái gì giải thoát hơn trong cái đời sống của họ, cả gia đình họ chớ không phải riêng bản thân của họ.

Cho nên ngay từ cái bắt đầu mà thay đổi nghề nghiệp, người ta vẫn tìm thấy được một cái sự giải thoát ở trong đó. Đó như vậy thì quý thầy thấy: Bước vào đạo Phật thì chúng ta thấy có một sự giải thoát thật sự, chớ không phải chờ năm năm, mười năm, hai chục năm tôi mới thấy được cái sự giải thoát đó!

Cho nên vì có cái kết quả đó làm cho người ta tin tưởng ở đạo Phật. Nếu không có kết quả thì chắc chắn là không bao giờ mà ai tin tưởng.

Chẳng hạn là như quý thầy bây giờ ngồi thiền, mà suốt cả năm năm, mười năm mà cứ ngồi đó, hết vọng tưởng rồi mà ngồi đó từ một giờ đến hai giờ cho đến bốn, năm giờ, mà không thấy tiến tới nữa thì quý thầy có thối tâm không?

Quý thầy chỉ an ủi mình: "Chắc có lẽ là mình tu chưa có đúng thôi, mình hãy ráng nữa, ráng nữa!" Mười năm nhìn lại, ráng quá mười năm nhìn lại cũng chưa thấy tới đâu hết!

Rồi mình lại ráng nữa, hai chục năm nhìn lại: “Sao mỗi lần có ai động tới tâm là có vẻ tham, sân, si, phiền não vậy? Tu hoài mà sao không hết?” Ngồi thiền thì bảy, tám tiếng đồng hồ thì ngồi được, nhưng mà hơn nữa thì không được, không thể nào mà ngồi một ngày hai ngày được, tại sao vậy?

Tâm thì có lúc hết vọng tưởng, có lúc thì không hết vọng tưởng, tại sao nó lu bù vậy?

Cho nên vì cái không kết quả đó làm cho tâm chúng ta thối chuyển, hoặc là chúng ta dậm chân tại chỗ. Nhưng chúng ta đã lỡ tu, bây giờ bỏ thì cũng tiếc mà lấy thì cũng không được, tới thì cũng khó mà lui thì cũng khó, làm cho một người tu sĩ lưỡng nan ở trên bước đường tu tập.

Còn đạo Phật, đến thì ngay đó có sự giải thoát liền, chiêm nghiệm liền được sự giải thoát đó, thì cho nên cái bước đầu tiên mà chúng ta đã tu tập đó, chúng ta thấy rõ ràng là chúng ta có sự giải thoát.

Nếu một người đổi nghề nghiệp, và khi một năm mà thay đổi nghề nghiệp người đó thấy cả gia đình có hạnh phúc, có an vui hơn trong khi còn làm những nghề nghiệp ác. Thầy tin rằng, trong cái luật nhân quả sẽ chứng nghiệm được điều này rất rõ ràng. Dù người đó vô tình, nhưng cái luật nhân quả vẫn đem đến cái phước báu cho những người vô tình đó!

(25:15) Muốn thành tựu được lòng tin tịnh tín sâu sắc ấy, quý vị phải suy nghĩ và so đo giữa cuộc đời và đạo.

Đây, đến đây là cái chỗ mà chúng ta phải so sánh giữa cái cuộc sống của đời và cái cuộc sống của đạo.

Bởi vì trong đạo có cuộc sống của đạo chứ không phải nói rằng chúng ta có pháp môn tu không đâu, mà cái sống của đạo nó khác cái sống của đời. Cho nên chúng ta đem những cái hành động sống của quý thầy, của những bậc tu hành so sánh với cái cuộc sống của đời thử coi, để lên trên cái bàn cân thử coi bên nào khổ mà bên nào thoát khổ?

Chúng ta so sánh như vậy, chúng ta mới có một cái tâm quyết tâm đi vào con đường của đạo được. Còn nếu không so sánh mà chúng ta bồng bột, nông nổi vào đạo, coi chừng chúng ta sẽ vấp ngã giữa đường, mà đạo thì chẳng ra đạo, mà đời thì chẳng ra đời đó!

Chúng ta đem so sánh, chúng ta thấy như thế nào?

Chúng ta bây giờ so sánh cái đời sống của mình đang ở trong gia đình thì mình thấy như thế nào đây?

Đời sống trong gia đình đầy rẫy những triền phược, đường đời thì đầy những bụi bặm ô trược và biết bao dây mơ, rễ má trói buộc; biết bao nhiêu vật chất và duyên sự lôi cuốn, cám dỗ; biết bao những chông gai, hố thẳm của ác pháp đang chờ đón.

Đó là chúng ta so sánh, rồi chúng ta suy nghiệm có phải vậy không?

Một khi chúng ta mới lớn lên chưa lập gia đình nè, chúng ta còn vui chơi, ăn học thôi chớ không có lo nghĩ gì hết, cha mẹ làm thì hằng ngày cho con ăn học chớ còn mình không có nghĩ lo phải làm cơm ăn áo mặc gì hết. Áo rách thì ba cho con may áo, còn đói thì mẹ cho con ăn cơm, cứ vậy thôi chứ chưa biết nghĩ lo gì hết. Ăn với chơi, với đi học thôi chớ không biết gì hết.

Nhưng đến khi mà lớn lên một chút thì ham muốn cái này cái kia, thì bắt đầu đi tìm cái nghề nghiệp làm hay hoặc là xin tiền cha mẹ sắm cái này cái kia, nhưng mà cũng chưa biết khổ đâu. Trong đó có những cái khổ là đi đánh lộn, đánh lạo rồi uống rượu say sưa với bè bạn, hay hoặc là chạy xe rồi bị xe đụng gãy chân, gãy tay, thì lúc bấy giờ mới thấy được cái khổ, nhưng mà cái khổ của tuổi trẻ chưa phải thấy khổ đâu!

Cho đến khi mà lập gia đình, chừng đó mới thấy được cái khổ của nó. Rồi sanh ra một vài đứa con mới thấy cái khổ của nó. Rồi tất cả những cái lo toan khi mà cha mẹ chết rồi, không còn giúp đỡ cho tiền bạc hay hoặc là cái cuộc sống, thì tự mình phải lo lấy cuộc sống của mình, thì bao nhiêu cái cuộc sống ở trên vai của mình, mình gánh nặng đó, thì mình mới thấy cuộc đời quá khổ!

(27:12) Rồi vợ con đâu phải là luôn luôn lúc nào nó cũng ngọt ngào với mình đâu? Nó cũng phải có những cái tư tưởng của nó, nó cũng phải có cái lối sống của nó, cho nên cái lối sống của mình với cái lối sống nó đâu có phải hợp nhau được, cho nên cả hai người là có những cái khác biệt nhau.

Từ cái khác biệt đó, ở trong nhà nó hay có những sự lục đục, rầy rà hay hoặc là trái ý nhau, nó làm cho mình chướng ngại đủ mọi điều, chớ đâu có phải mà sung sướng được!

Cho nên so sánh mới thấy được những cái sự triền phược, trói buộc đó, những cái dây mơ rễ má đó.

Chẳng hạn bây giờ có hai vợ chồng, rồi bây giờ lỡ có một người chết thì thử hỏi có khổ đau không? Khổ đau! Rồi hai người ngồi lại trong một mâm cơm ăn, nói chuyện đâu ở ngoài không à, mà rồi rốt cuộc rồi lại gây lộn nhau thì thử hỏi trong lúc đó có vui sướng gì không? Đâu có vui sướng gì!

Rồi bây giờ làm không tiền, không bạc mà ham muốn cái này cái kia thì vợ chồng rầy rà nhau, cãi cọ nhau, người thì này, kẻ thì khác, thì quý thầy nghĩ coi cuộc đời có khổ không? Rất khổ, đủ mọi điều khổ!

Thế mà người ta đâu có thấy được cái khổ đó, mà người ta chỉ thấy cái lạc của nó mà thôi. Người ta thấy đôi vợ chồng ngồi ở trên xe hơi, hoặc là xe Honda, người ta thấy như vậy là hạnh phúc, nhưng trong cái hình dáng đó, cái khổ đau của họ ai biết được trong tâm lòng của họ?

Một người nghèo nói: "Tôi nghèo, không có cơm ăn, không có áo mặc, tôi khổ!", nhưng cái người giàu họ nói: "Tôi có tiền bạc mà tôi còn khổ hơn nữa! Tối tôi ngủ không yên, sợ trộm, sợ cướp!" - Thì đó là cái cuộc đời đã dẫy đầy những cái sự đau khổ, mọi thứ.

Ở gần nhau, con gà con vịt qua lại, con chó con heo qua lại mọi cách đã là gây gổ với nhau, đã làm khổ với nhau rồi. Rồi con cái chơi giỡn nhau thì cũng là đủ mọi cách sinh chuyện nhau, làm cho cái đời sống bất an, luôn luôn là bất an. Cho nên cái đời sống ở ngoài đời quý thầy thấy rất là bất an, không có lúc nào mà gọi là an ổn.

Do cái sự so sánh đó chúng ta mới nhìn lại cái đời sống của người xuất gia như thế nào?

(30:15) Ở trong giáo án ghi lại:

Ngược lại, đời sống xuất gia phóng khoáng như hư không, không có một vật gì trói buộc, không có một đối tượng vật chất, một hoàn cảnh nào cám dỗ được họ.

Bởi vậy, thật khó cho một người sống ở trong gia đình có thể sống theo Phạm hạnh, hoàn toàn đầy đủ, hoàn toàn thanh tịnh, trắng bạch như vỏ ốc!

Đó là cái sự so sánh để chúng ta thấy: Một cái đời sống của người xuất gia và một cái đời sống của một người ở ngoài thế gian.

Hai cái đời sống này, một cái đời sống giải thoát hoàn toàn, chúng ta không còn một vật dụng gì hết cho nên chúng ta ngủ rất yên, không sợ trộm cắp. Và cũng không sợ hư hao, bởi vì có gì đâu mà hư hao? Nhà không có mà gia đình cũng không có cho nên đâu sợ vợ đói, con đói! Cho nên chúng ta thanh thản, an vui, hoàn toàn hạnh phúc, tâm hồn chúng ta trắng bạch như vỏ ốc, không có còn bị hoen ố một chút gì trong những cái ác pháp.

Đó là cái phần so sánh để chúng ta bước chân vào một cái giai đoạn tu tập thứ hai.

(31:26) Vậy ta nên cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà sa, xuất gia từ bỏ nhà cửa, của cải, tài sản, sự nghiệp, sống không gia đình!

Suy nghĩ như vậy, sau một thời gian quý vị quyết tâm đoạn dứt, từ bỏ tài sản nhỏ, tài sản lớn, từ bỏ bà con quyến thuộc nhỏ, bà con quyến thuộc lớn; thật sự cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà sa và xuất gia từ bỏ nhà cửa, của cải, tài sản, sự nghiệp, sống không gia đình.

Đây là giai đoạn thứ hai trên đường tu tập.

Nghĩa là, khi chúng ta so sánh rồi chúng ta mới thật sự cạo đầu, thật sự đắp áo cà sa, chỉ nhận ba y một bát, đây là giai đoạn thứ hai.

Giai đoạn này nghe thì nó dễ nhưng nó khó vô cùng. Nếu một người có gia đình như các cư sĩ trong cái hoàn cảnh trước mặt Thầy đây, bây giờ bỏ gia đình mà đi làm cái chuyện này có dễ không? Chúng ta muốn đó, nhưng vợ con có muốn không? Đó là cái khó. Rồi chúng ta có bỏ được cái bổn phận của chúng ta đã sanh con còn nhỏ dại, chúng ta bỏ được không? Điều đó quá khó, không phải dễ đâu!

Một người làm được một cái điều này, như một bầy cá trong một cái lưới, chỉ có một con cá nào mà giỏi nhất là vọt ra khỏi lưới. Sự thật ra khó mà có thể vọt ra khỏi lưới! Thầy thấy hầu như một trăm, một vạn cái lưới cá của người chài lưới họ kéo lên, ít có con cá nào nhảy ra khỏi lưới của họ!

Cho nên khi mà chúng ta bị những cái lưới của gia đình, của đời sống, của vật chất bao vây rồi, Thầy thấy khó mà có thể giãy ra được. Mà giãy ra được thì muôn ngàn con cá nó mới chỉ được có một con cá mà thôi!

Đây, ở đây Thầy xét lại, Thầy thấy Minh Tông là một người có vợ, có con, con cái còn đi học, còn nhỏ chứ chưa phải lớn lao, có mẹ già đang bệnh đau, nhưng rất mạnh dạn trong một cái giai đoạn quyết tâm tu hành, từ đó vượt ra khỏi cái mảnh lưới này để mà thực hiện con đường giải thoát cứu mình và có thể cứu người. Một người cư sĩ như Minh Tông không phải ai cũng làm được hết!

Cho nên ở đây hầu hết là quý vị có theo Thầy, những người cư sĩ có theo Thầy đi nữa chẳng qua chỉ để nghe mà vui chơi, chứ sự thật đi tìm sự giải thoát thật sự là phải cạo bỏ râu tóc xuất gia, cái đời sống thay đổi hoàn toàn, cắt đứt những dây mơ, rễ má tình cảm của chúng ta đối với gia đình, thì lúc bấy giờ chúng ta mới thực hiện được con đường thiền định của đạo Phật, mới làm chủ được cái sự sống chết, mới tịnh chỉ được các hành trong thân của chúng ta chớ không phải đơn giản.

(34:14) Các thầy cứ nghĩ rằng, các hành đang hoạt động trong thân chúng ta: Tim đập nè, gan, phèo, phổi nè, thần kinh của chúng ta đang hoạt động như thế này nè, hơi thở chúng ta đang ra vô tự động nè, mà thật sự chúng ta muốn điều khiển làm sao cho ngưng được không phải là một cái chuyện dễ!

Nếu tâm của quý vị chưa thanh tịnh, còn thương, còn ghét, còn giận, còn hờn, còn ham vật chất, không cắt bỏ được cái đời sống của thế gian, thì chắc chắn quý thầy không làm được cái chuyện vĩ đại này được! Chắc chắn như vậy, không thể nào hơn được.

Cho nên cái giáo lý của Đức Phật, cái giáo án mà Đức Phật đã vạch cho chúng ta thấy một con đường đi rất rõ ràng.

Cho nên bắt đầu chúng ta thay đổi nghề nghiệp, chúng ta đã thấy có sự giải thoát. Nếu từ đó, chúng ta đi vào con đường thiện, lấy nhân quả làm cái nòng cốt cho con đường tu tập của người cư sĩ mà thực hiện trong các nghề nghiệp thanh tịnh, tốt đẹp này, thiện nghiệp này, và tuần tự đó chúng ta lập những hạnh bố thí, cúng dường, hoặc là tập những hạnh nhẫn nhục, tùy thuận, bằng lòng trong mỗi đối tượng, mỗi hoàn cảnh, thì chắc chắn là quý vị sống trong gia đình của quý vị vẫn hạnh phúc, vẫn an vui, vẫn đem lại một hạnh phúc hẳn hòi, rõ ràng.

Còn tiến tới để mà so sánh giữa đạo và đời để bắt đầu chuyển mình qua một cuộc sống mới, thì chắc chắn quý vị khó mà đi đến cái giai đoạn thứ hai này. Đây là cái giai đoạn so sánh để chúng ta trở thành một người tu sĩ, chớ không phải còn là người cư sĩ.

Nếu quý vị không thực hiện được đời sống của một tu sĩ thì chắc chắn con đường thiền định của đạo Phật đã vạch ra cho quý vị đi thì quý vị khó mà thực hiện được. Đó là cái sự xác định thật sự của Thầy.

Cho nên tuần tự, khi mà so sánh như vậy rồi thì quý vị nghe trong cái giáo án này Đức Phật đã dạy:

Suy nghĩ như vậy, sau một thời gian quý vị mới quyết tâm đoạn dứt, bắt đầu mới từ bỏ tài sản nhỏ. Nghĩa là mình lần lượt mình phải sắp xếp đó, mà Đức Phật gọi là từ bỏ cái tài sản nhỏ đó.

Rồi lần lượt mới từ bỏ tài sản lớn. Nghĩa là lần lượt mình sắp xếp đâu đó, này kia nọ cho vén khéo rồi mới cạo bỏ râu tóc được đó.

Rồi lần lượt mới từ bỏ bà con quyến thuộc nhỏ. Nghĩa là cắt đứt những cái tình cảm của chúng ta đối với những người bạn bè này kia xa xa đó, gọi là nhỏ đó.

Rồi bắt đầu tuần tự mới cắt đứt những bà con quyến thuộc lớn, tức là những người như cha mẹ rồi vợ con, lần lượt phải cắt đứt những cái đó luôn, đó là Đức Phật gọi là bà con quyến thuộc lớn.

Còn bà con quyến thuộc nhỏ là anh em, chú bác này kia, xa xa gần gần, dòng họ, đó là bà con quyến thuộc nhỏ đó. Còn bà con quyến thuộc lớn là cha mẹ sanh mình ra, vợ con của mình, đó là bà con quyến thuộc lớn đó, lần lượt phải bỏ tuần tự.

Còn tài sản nhỏ, tài sản lớn, thì quý vị phải hiểu rằng: Tài sản nhỏ là những của cải, tiền bạc rất nhiều, đó là những cái tài sản nhỏ. Còn tài sản lớn đó là những cái cuối cùng mà quý vị quét sạch ra đó, mà quý vị còn ba y một bát đó, đó là những cái dính mắc nhất cho đời sống của quý vị, đó là cái ăn chứ không phải là cái gì khác hết!

(37:51) Bởi vì vốn chúng ta có tài sản lớn, tài sản nhỏ cũng đều là phục vụ cho cái cuộc sống của chúng ta mà thôi. Cho nên từ đó, đến cái tài sản lớn nhất là cái tài sản mà hàng ngày chúng ta có một cái bữa ăn ngon lành, có cái bữa ăn tốt đẹp đó, đó là cái mà chúng ta khó có thể bỏ lắm!

Cho nên đến khi mà thành một người tu sĩ thì cái ăn người ta nhìn thấy nó không còn có, đối với cái ăn người ta không còn có ham thích nữa, cho nên người ta bỏ sạch những cái tài sản lớn tài sản nhỏ đó.

Khi mà sắp xếp được, khi mà giải quyết được mọi cái thì lúc bấy giờ chúng ta mới đi qua được một cái giai đoạn thứ hai của cái giáo án, của cái phương án tu tập này.

Quý vị thấy hiện giờ, nghe Thầy thuyết giảng tới đây, quý vị thấy mình có thực hiện được không? Nghĩa là quý vị có bỏ được, có cắt đứt được cái điều này không?

Cho nên cái giai đoạn này, mà trong Thập Nhị Nhân Duyên, mười hai duyên đó, thì Đức Phật có giảng nhị duyên cho chúng ta trong mười hai duyên này: “Sanh đã tận thì Phạm hạnh mới xong.”

Sanh tức là có cái duyên Sanh thì mới có cái duyên Ưu Bi, mới Sầu Khổ, mới Bệnh Chết. Nếu không có Sanh thì nó sẽ không có Ưu Bi, Sầu Khổ. Cho nên khi mà chúng ta đoạn cái duyên Sanh thì cái Ưu Bi, Sầu Khổ, Bệnh Chết nó không có.

Cho nên trong Thập Nhị Nhân Duyên thì hai cái duyên cuối cùng này, mà Đức Phật (dạy) ngay từ bắt đầu người tu là phải đoạn dứt cái duyên Sanh.

(39:48) Ở đây chúng ta phải ghép cho đúng cái duyên Sanh. Sanh ở đây tức là Sanh Y: Y là nương tựa, Sanh là sanh sống chớ không phải là sanh đẻ, không phải là đản sanh như người ta giải thích. Người mà giải thích như vậy là không hiểu.

Chữ Sanh ở đây là Sanh Y, là nhà cửa, của cải, tài sản, anh em ruột thịt, dòng họ. Cho nên khi mà cái người xuất gia mà tu thì "Sanh đã tận", nghĩa là đoạn tận, đoạn dứt nó đi, thì cái Phạm hạnh, thì cái con đường tu của đạo Phật nó mới đạt được.

Mà nếu chúng ta không đoạn tận, còn thương, còn ghét, ngồi đây tu mà nhớ nhà, nhớ cửa, nhớ cha, nhớ mẹ, thì chắc chắn là cái người đó không bao giờ đi đến cái con đường của đạo Phật!

Quý vị có hai bàn tay, một bàn tay đời và một bàn tay đạo. Tay nào của quý vị cũng muốn nắm hết thì quý vị không có thể nào mà nắm gọn hết được cái con đường tu của quý vị đâu. Quý vị phải bỏ cái tay đời của quý vị đi, rồi dùng cái tay đời đó quý vị mới ôm chặt được cái tay đạo thì quý vị mới thực hiện được.

Cho nên cái đạo Phật chỉ dạy chúng ta rất rõ ràng, xác định cho chúng ta rất rõ ràng: Một người mà còn nắm hai tay là không thể nào thực hiện con đường của đạo giải thoát, chỉ tu tập trong thiện pháp mà thôi chớ không thể nào đi đến sâu sắc được.

Cho nên nhìn chung chúng ta thấy, hầu hết một số tu sĩ của chúng ta hiện giờ mà đi đến sâu của đạo Phật, để thực hiện được con đường thiền định của đạo Phật là cái Định Vô Lậu, thì không ai mà vô lậu được.

Và cái định mà để làm chủ được thân tâm, sự sống chết như định Hiện Tại An Lạc Trú, thì chưa ai nhập định được một tháng, hai tháng, một năm, hai năm, ba năm không ăn, không uống được. Và cái định làm chủ được sự sống chết, muốn chết hồi nào, muốn sống hồi nào, thì chưa có một người nào làm được.

Do cái chỗ chúng ta tu hành mà còn bắt hai tay, đời không muốn bỏ mà đạo lại muốn thêm!

Vì vậy mà cái giai đoạn thứ hai của cái giáo án này chúng ta mới thấy Đức Phật vạch rất rõ, suy nghĩ rất rõ, chớ không phải nói đơn thuần, nói sơ sơ mà thực hiện được.

Cho nên nhiều người cư sĩ vẫn ham tu theo Phật, vẫn ngồi thiền, vẫn nỗ lực tu mà không dám bỏ vợ con, không dám cắt lìa cái tài sản, không dám bỏ một đồng bạc của mình ra nữa, luôn lúc nào cũng phải lo làm, lo tiền, lo bạc hết, thì thử hỏi họ tu tập như vậy họ tới chỗ nào?

Hay là ngồi cho có hình thức? Ngày nào, đêm nào cũng thức chong lên mà ngồi thiền, mà thiền đó nó đi về đâu? Tâm thì không rời đồng bạc, tâm thì không rời vợ, rời con thì thử hỏi làm sao họ đạt được gì?

Đó là, thấy cái giáo án của Đức Phật chưa? Đầu tiên là phải rời nghề nghiệp để đi vào con đường thiện pháp, sống cho đúng cái sống của người cư sĩ, chứ chưa phải là người tu sĩ. Thật sự đây mới là cái người cư sĩ mà thôi. Đến cái giai đoạn thứ hai, so sánh để chúng ta bước qua một cái giai đoạn thứ hai này, nó rất là ngặt nghèo, phải đoạn dứt cho được.

Mà đoạn dứt được thì Ưu Bi, Sầu Khổ, Sanh Tử nó mới chấm dứt, bởi vì duyên Sanh đoạn thì Ưu Bi, Sầu Khổ và Bệnh Tử nó mới đoạn. Đó là nhị duyên, chúng ta thấy rất rõ ràng.

Bởi vậy, khi mà giải thích về, giảng về cái giáo án này, thì quý thầy suy nghĩ cho kỹ: mình còn bắt hai tay hay là không? Nếu mà còn bắt hai tay thì hãy chặt cái tay kia đi, đừng có nắm nó nữa! Hãy xả cái đời xuống đi! Chọn lấy đạo là đạo mà đời là đời!

(43:32) Chết là chết trong đạo, chết là chết trên bồ đoàn chớ không thể chết ở dưới cái tình cảm của gia đình, của vợ, của con, mà hãy chết ở trên đạo! Cho nên chúng ta thà chết trên đạo chớ không thể nào chết ở trong gia đình của chúng ta, chết trong tình cảm của con người.

Cho nên chúng ta bỏ hết, bỏ hết, dẹp hết mới có thể đi vào con đường của đạo Phật được. Xả hết, từ bỏ, viễn ly, xa lìa tất cả những gì gọi là cuộc sống của thế gian.

Chúng ta chấp nhận đời sống của chúng ta chỉ có một nghề chân chính đó là nghề đi xin. Chúng ta không còn làm ra đồng bạc, không có đi ra cày ruộng, không có đi trồng rau, trồng cải để mà ăn. Đói thì chúng ta xin, ai có cho chúng ta cái gì ăn cái nấy, mà không cho thì chúng ta chịu đói chớ không bao giờ mà chúng ta hành một cái nghề gì.

Vì hành động sống của Đức Phật ngày xưa, quý thầy có thấy Đức Phật đi ra trồng rau không? Giờ này Đức Phật đi xin về rồi ăn thôi chứ rồi không có bao giờ mà làm cái gì hết!

Ở trong một khu rừng không trồng một cái cây mà có trái ăn nữa. Thầy chưa từng nghe Đức Phật trồng cây xoài để có trái xoài. Thầy cũng chưa từng nghe trồng một cây thơm có trái thơm mà ăn. Mà tất cả đệ tử của Đức Phật trong thời Đức Phật, Thầy cũng chưa từng.

Nhưng Thầy có nghe rằng, khi đến chỗ nào đó thì ông Xá Lợi Phất dọn dẹp rất là sạch sẽ để chư tăng đến. Và khi rời khỏi cái khu vực mà đang ở thì ông Xá Lợi Phất dọn dẹp rất sạch sẽ, rồi để lại một cái khu rất là vệ sinh sạch sẽ chứ không cái bừa bãi.

Thầy chỉ nghe trong kinh nói như vậy, chứ Thầy không nghe nói rằng để lại một cái vườn xoài, để lại một cái vườn rau, để lại một cái sở ruộng, ở đó không bao giờ có cái điều đó!

Cho nên chúng ta tu hành theo đạo Phật, chúng ta phải lấy cái nghề đi xin ăn. Tất cả những áo quần mà chúng ta đang mặc, y áo mà chúng ta đang mặc, cái nào mà còn vá được chúng ta hãy tiết kiệm vá tận cùng mà mặc, không được phí bỏ. Mặc dù thời đại của chúng ta…​ (Mất tiếng).

(45:47) Nãy giờ Thầy đã giảng về cái phần thứ hai là cái giai đoạn để cắt, đoạn dứt cái đời sống thế gian để chuyển qua cái đời sống xuất gia tu tập.

Quý vị hãy suy nghĩ cho kỹ. Nếu đến với đạo Phật không phải đến với hình thức của bộ áo, đến với hình thức ngày ngồi thiền, hay niệm Phật, hay tụng kinh, (mà) thực tế của sự tìm con đường giải thoát chớ không phải đến cầu an, cũng không phải đi tìm cái cuộc sống cho nó đầy đủ vật chất hơn nữa.

Đến với đạo Phật thì quý thầy, quý vị phải suy nghĩ rất kỹ là chúng ta phải thực hiện được sự làm chủ sự sống chết và chấm dứt sự tái sanh luân hồi. Cái mục đích đó là mục đích của đạo Phật để đem con người thoát khỏi sự đau khổ của chính bản thân họ.

Đến với đạo Phật thì quý vị phải suy tư cái giai đoạn thứ hai này rất là kỹ lưỡng. Đời là mình phải làm sao cho xứng đáng đời, lợi ích cho mọi người, lợi ích cho mình, mà đạo thì hoàn toàn phải đoạn lìa đời, không được ngồi đây mà còn lo đời!

Cho nên đối với Phật tử chỉ là những cái duyên để mà chúng ta độ họ tu hành mà thôi, chớ đừng có đem họ mà trở thành những sự trói buộc của chúng ta! Nhiều khi chúng ta làm một vị trụ trì ở một ngôi chùa nào đó, hầu hết chúng ta không bị gia đình trói buộc mà bị Phật tử trói buộc.

Họ cúng dường chúng ta cái này, cái nọ, cái kia, họ muốn sai chúng ta làm cái gì chúng ta cũng phải vâng lời làm hết. Đó là chúng ta đã lìa khỏi cái cuộc sống của đời, mà chúng ta bị đời sai trong cái việc đạo của chúng ta.

Cho nên chúng ta phải lìa khỏi những cái sai lệch này để mà chúng ta thực hiện cho được sự giải thoát chính bản thân của chúng ta, chúng ta cứu chúng ta cho được.

(47:18) Vả lại, cái giai đoạn này chúng ta còn phải suy nghĩ, cái tâm đời chúng ta còn mang theo ở trong cái tâm đạo chớ chưa phải sạch, do đó cái bản ngã chúng ta rất còn. Khi chúng ta mới hiểu được một chút nào đó, chúng ta vội đem ra giảng dạy cho người khác, điều đó là cái tâm đời của chúng ta đó, cái tâm danh của chúng ta!

Cho nên quý vị cũng nhớ rằng: Khi đoạn dứt cái đời là đoạn dứt cái tâm danh của mình, cái tâm lợi.

Cho nên do vì vậy, khi nào mà chúng ta tu hành thành đạt, giải thoát, làm chủ thật sự, biết rõ rằng mình đã giải thoát hoàn toàn, tâm không còn lậu hoặc, thiền định làm chủ được sống chết lúc nào là chúng ta tự tại trong lúc đó, bây giờ chúng ta mới có đủ khả năng mà đi ra dạy đạo, dạy cho người tu hành.

Mà nhiều khi chúng ta còn ẩn bóng, chúng ta còn không muốn dạy ai nữa, vì đâu phải dạy người ta tu hành là dễ!

Còn quý thầy, quý vị, vừa học được năm ba chữ, hiểu được một vài khía cạnh nho nhỏ, vội đem ra trong khi mình chưa thực hành được gì hết! Mình giảng cho người này hiểu, người kia hiểu, tỏ ra đó là cái hành động danh của mình, tỏ ra đó là cái bản ngã của mình chớ chưa phải là sự thực tu, thực chứng giải thoát cho chính mình.

Cho nên chúng ta phải hiểu, khi bước qua cái giai đoạn đạo thì coi chừng đời nó xen vào đó mà nó mượn đạo để cầu danh, cầu lợi ở trong đó.

Hầu hết một số quý thầy đã bị vấp ngã trên cái giai đoạn này. Chúng ta cứ ngỡ rằng đó là đạo nhưng mà sự thật đó là đời chớ chứ không phải đạo, qua cái danh hiệu đạo.

(49:03) Đó là giai đoạn thứ hai mà quý vị cần phải suy nghĩ và xét cho kỹ, rồi từ đó chúng ta buông hết, không còn để ở trong tâm của chúng ta một cái gì dính mắc nữa.

Xưa Đức Thế Tôn, Ngài từ giã ngai vàng, của báu, vợ đẹp, con xinh đi vào trong rừng núi mà tu tập sáu năm khổ hạnh. Quý thầy có thấy Ngài cắt đứt toàn bộ, không còn một cái tài sản nhỏ, tài sản lớn nào hết?

Còn chúng ta có nhiều người nghĩ như thế này: "Bây giờ mình làm cho có một ít tiền rồi mình để dành, rồi chừng đó đó mình cứ mỗi tháng mình bỏ ra một chỉ, mình ngồi mình tu khỏe re!"

Như ông Phật chắc chắn là, nghĩ như vậy chắc chắn là ổng không bao giờ khổ hạnh hết! Ngày ăn có bảy hạt mè, sống thì, rờ da bụng thì đụng xương sống, rờ xương sống thì đụng da bụng, tiết thực đến cái mức độ, khổ hạnh đến cái mức độ mà đi không nổi, đứng không nổi chỉ còn nằm không!

Tu tập như vậy người ta mới thấy được, người ta mới lìa được những cái dục lạc của thế gian. Bởi vì những cái dục lạc của thế gian quá đầy đủ, quá nhiều, và thời đại của chúng ta nó còn nhiều vật để mà cám dỗ chúng ta.

Cho nên chúng ta là một người tu hành, chúng ta phải sáng suốt, phải nhận định ở cái giai đoạn thứ hai này là cái giai đoạn đoạn trừ cái tâm đời của chúng ta, cái tâm danh của chúng ta, cái tâm lợi của chúng ta phải đoạn dứt.

Không phải đoạn dứt những cái danh lợi của đời không, mà đoạn dứt những cái danh lợi mà chúng ta mang cái tên là đạo, nó cũng còn mang cái hình thức đời của nó đó.

Vì vậy khi mà quyết tâm tu hành rồi thì hãy sáng suốt suy nghĩ cho rõ. Phỏng chừng như quý vị bây giờ chết đi thì vợ con của quý vị ai lo đây? Tại sao quý vị không bỏ được để mà quý vị đi vào thẳng con đường đạo? Khi quý vị đi thẳng vào con đường đạo thì vợ con phải tự sống như quý vị đã chết!

Có cắt đứt được như vậy thì đó là cái giai đoạn thứ hai của quý vị mới thực hiện được con đường của đạo.

Nếu giai đoạn thứ hai mà quý vị chưa thực hiện được thì quý vị nên về tập lại cái cuộc sống giai đoạn thứ nhất, thực hiện nhân quả, làm đầy đủ bổn phận của một con người cư sĩ: Đối với vợ con, cha mẹ phải hiếu hạnh, vợ con phải có sự trung thành với nhau, chớ đừng có làm những cái điều tồi tệ để gây sự đau khổ cho gia đình; làm hết bổn phận, phải nuôi con cái lớn khôn, có đầy đủ nghề nghiệp, thì như vậy là cũng xứng đáng là đệ tử cư sĩ của đạo Phật rồi.

Cho nên Thầy chưa nói đến giai đoạn thứ ba là vì giai đoạn thứ ba nó còn nhiều cái khó khăn, không phải dễ.